Introduction: Boretti Oven
[Dutch] Intro
Plotseling is was onze oven ermee gestopt (weinig gebruikt overigens) van ons 6 pits fornuis met elektrische oven (Boretti VN96AN).
Eerst uiteraaard gegoogeld naar mogelijke oorzaken. Uit deze zoektocht volgt direct de eerste tip voor de toekomst, mede naar aanleiding van mijn reparatie: Koop nooit een Boretti:: Mooi van buiten, prut van binnen.
In de zoektocht kwam naar voren dat verbrande draden en contacten een vaker voorkomend euvel is op verschillende plaatsen. De oorzaak daarvan heb ik niet kunnen vinden, maar ik heb wel een idee. Dat deel ik later in deze instructable.
Op onderzoek dus maar.....
Veiligheidmaatregelen:
a) Haal de stekker uit de wandcontactdoos (in de volksmond stopcontact)
b) Draai de gaskraan dicht bij het fornuis.
[English] Intro
Suddenly our
Step 1: Het Onderzoek
Allereerst de vervelende klus vrije ruimte om het toestel te creëren. Een van de plekken waarbij verbrande of loszittende contacten voorkomen bij Boretti fornuizen is de aansluiting van het netsnoer op de oven.
Om daarbij te komen moet de de oven van zijn plaats.....
In mijn geval zit er op de achterkant een klein kunststof kastje met de aansluitingen, maar het kan bij andere modellen zijn dat de constructie anders is. Aan dit aansluitkastje was niets bijzonders te zien, geen brandsporen. Ik heb dit kastje echter niet open kunnen krijgen, maar dat zal wel aan mij liggen. Voor de zekerheid dus ook de achterplaat maar eraf geschroefd om een goed zicht te hebben op de bedrading.
De achterplaat zit met slechts twee schroefjes vast, dus begin niet allerlei schroefjes aan de zijkanten los te draaien. Dat is onnodig en deze zijn lastig weer vast te krijgen.
In de achterplaat zitten twee kleine schroefjes in een sleufje (voor het positioneren van de achterplaat) . Als deze twee schroefjes zijn verwijderd kun je de achterplaat iets omhoog schuiven zodat deze naar voren kan worden getrokken. De achterplaat rust namelijk op twee hoekjes die voorkomen dat de plaat van zijn plaats komt.
Mijn fornuis staat weer op zijn plaats dus hiervan heb ik geen foto. Dus maar even een slordig schetsje van de achterkant bijgevoegd.Alleen de rode schroefjes dus losdraaien..
TIP: Haal de plaat rustig en met beleid van zijn plaats, omdat anders draden losgetrokken kunnen worden.
Bij de inspectie van de aansluitingen van het netsnoer op het fornuis waren geen sporen te zien van hitte of verbranding. De (analoge) klok deed het, evenals de piëzo-ontsteking van de gaspitten. Dit deel zit dus wel goed.
In de volgende step de reden waarom ik mijn fornuis heb omgedoopt tot "Boretti Spaghetti" na het demonteren van de achterplaat.
Step 2: Boretti Spaghetti
Hierbij een aantal foto's van het inwendige van ons fornuis. Zo kijkend is het niet zo gek dat er elektrisch gezien regelmatig iets fout gaat.
De eerste de beste assistent van de leerling-elektromonteur zou een en ander netter in elkaar knutselen.
Step 3: Vervolg Onderzoek
Ik wilde het probleem onderzoeken van makkelijk naar moeilijk. Je hoopt immers dat het een makkelijk te repareren probleempje is......
Daarom eerst naar de (analoge) klok gekeken. Deze klok heeft een relais en het is vooral een mechanisch onderdeel met wat voedings- en schakeldraden daaraan verbonden zodat het relais de oven al dan niet van stroom kan voorzien.
Om het klokje te bereiken moet de linker dekplaats van het fornuis gedemonteerd worden. Deze dekplaat zit met 4 schroefjes op de hoeken vast..
Draai de schroefjes eruit. Til (evt. m.b.v. je nagels of een stevig kunststof stripje de dekplaatsiets op. Gebruik geen schroevendraaier hiervoor, want dan is de kans op krassen of verbuiging groot)
Tussen het frame van het fornuis en de dekplaat zijn schuimrubber stripjes aangebracht. Deze kunnen wat verkleefd zijn met de dekplaat. Als je de dekplaat aan één kant wat hebt opgetild kun je de dekplaat iets heen en weer proberen te schuiven waardoor het geheel los komt.
Leg de dekplaat voorzichtig aan de kant. De bewegingsruimte hiervoor is beperkt doordat de bedrading van de piëzo-ontsteking aan de dekplaat vast zit. Niet te wild dus.
Na verwijdering van de dekplaat zie je de klok met de contacten. Ik heb met de klok slechts een snelle test gedaan omdat alles er hier goed uitzag.
Ik heb een spanningzoeker genomen en het fornuis aangesloten aan het lichtnet.. Op de twee rechter contacten op de klok (van boven af gezien) zie je nu het lampje van de spanningzoeker gaan brander. Op beide contacten staat 230 V. Dit is in normale toestand, dus ook als de oven niet in gebruik is. Vervolgens heb ik zodanig met de klok "gespeeld" dat het belletje afging ten teken dat het bak-programma was afgelopen. Op het moment dat het belletje gaat komt het rechter contact dat het dichts bij de voorkant van de oven ligt zonder spanning. (het lampje van de spanningzoeker gaat uit). Zo ook bij mijn onderzoekje en dit was voor mij voldoende reden het klokje met rust te laten. Dat was volgens mij wel in orde.
Aardig wat mensen hebben moeite bij het gebruik van het analoge klokje. Misschien mede hierdoor, maar vooral omdat Boretti zelf het ook niet zo'n geweldig ding vindt omdat het nogal defect-gevoelig is) vervangt Boretti bij een defect het analoge klokje door een digitaal exemplaar.
Voor diegenen die het klokje ingewikkeld in gebruik vinden hier nog een link naar de gebruiksaanwijzing:
https://www.gebruikershandleiding.com/Boretti-Forn...
Klik op download en op pagina 12 vind je dan de werking van de analoge klok.
Dekplaat weer vastgezet en naar het laatste onderzoek: De programma-schakelaar voor de oven.
Step 4: Onderzoek Programma-schakelaar
Om bij de programma schakelaar te komen moet je de linker dekplaat verwijderen. Hoe dat moet is beschreven bij het onderzoek van de analoge klok.
Nadat je de dekplaat hebt verwijderd zie je een blok met een stuk of 16 draden daarop aangesloten. Dit is de programma schakelaar.(foto 1)
Wacht: Niet direct alle draden lostrekken !!!
Ga als volgt te werk:
a) Maak even een schema-schetsje van de schakelklok. (Zie foto 2)
b) Schrijf met een pen (gaat wel wat lastig) op alle stekkertjes het nummer van de aansluiting, overeenkomstig je gemaakte schetsje.
Met deze werkwijze kun je eigenlijk geen fouten maken bij het straks weer monteren van de brei.
Draai nu het pennetje los van de bedieningsknop. hierdoor kun je het koperen knopje van de as afschuiven. Trek vervolgens de ring met de programmasymbolen van de as. Je ziet nu twee schroefjes. Draai deze los om de programmaschakelaar van het frame los te maken. Wees er bedacht op dat dit korte schroefjes zijn die na het losdraaien alle kanten op kunnen vliegen. Op zijn egeltjes dus!
Nu de schakelaar los van het frame is kunnen we alle aansluitingen goed inspecteren op loszittende stekkertjes, hitte sporen of zichtbare werkelijke brandschade.(zie foto 3 t/m 5)
Mocht je brandsporen zien dan weet je in welk contact het probleem geeft. Verwijder nu alle draden en haal de schakelaar uit het fornuis. Maak de contacten goed schoon en verwijder evt. de verkoolde prut met een klein schroevendraaiertje of schuurpapiertje.
Je kunt vervolgens gaan meten of de schakelfunctie per contact nog werkt. Hierbij is van belang dat je weet dat de schakelfunctie gebaseerd is op het verbreken van de contacten door de nokken op de schakelas 7LA-Gottak.Je kunt hiervoor een multimeter (Ohm-meter) gebruiken of desnoods een batterijtje, twee stroomtouwtjes en een lampje.(zie foto 6). Sluit je meetpennen aan op het te onderzoeken contact ( onder elkaar liggend paar aansluitcontacten) en draai de as van de schakelaar zodanig dat er onder op de as bij het betreffende contact GEEN nokje is. In die situatie zou er een lichte weerstand gemeten moeten worden (of het lampje zou moeten gaat branden van je zelf gemaakte meetinstrument) omdat er nu contact hoort te zijn tussen de aansluitstripjes.(de schakelaar is immers gebaseerd op het verbreek-mechanisme) Draai je de schakelaar nu verder totdat er wel een nokje op het betreffende contact druk.dan moet weerstand moet nu oneindig zijn, c.q. het lampje moet uit gaan. Gaat het niet zoals beschreven, dan is het contact stuk. Deze metingen kun je op elk contact doen waar een aansluitstrip aan zit. Is er in de "aan-stand" wel contact, maar met een bepaalde weerstand, dan is er m.i. een potentieel brandgevaar. Hierover in de laatste stap meer.
Op foto 4 kun je zien dat in mijn geval de contactveer (het gebogen stripje dat naar binnen loopt van het eerste contact) door de hitte is losgelaten van de contactstrip. Dit is niet meer te repareren, maar er is wel een oplossing!
Deze oplossing is alleen te gebruiken als het een defect betreft op het eerste contact van de schakelaar. (De verbinding tussen de onderste en bovenste aansluitstrip het dichts bij de as van de schakelaar liggend)
Dit is namelijk feitelijk de aan/uit schakelaar voor de oven. Bij defecten aan een van de andere contacten rest slechts 1 ding voor de gemiddelde gebruiker: een nieuwe schakelaar. (Mocht je genoegen nemen met slechts 1 bepaalde ovenfunctie dan is er nog een oplossing, maar dat gaat voor deze instructable te ver)
Oplossing bij defect eerste contact:
Verwijder het stukje draad dat verbrand is en zet een niet contactschoentje (foto 7) aan de draad. Solderen is normaliter niet nodig, gewoon vastklemmen met een tang.
De voorzienigheid van Boretti heeft er denk ik voor gezorgd dat aan één kan van het eerste contact er twee contactstrippen zijn aangebracht :-)
Wij kunnen nu dus de draden die kwamen van het eerste contact (licht en donker blauw. In het door mij getekende schemaatje pennen 1 en 13) beide aansluiten op de twee contactpennen van aansluiting 13. Hiermee is in feite de aan/uityschakelaar uitgeschakeld en staat de oven altijd in "standby". De verdere functies van de programmaschakelaar veranderen niet.
Nu heel secuur alle draden weer aansluiten en de demontage in omgekeerde volgorde uitvoeren.
Klaar is Kees. De oven werkt weer naar behoren!!
Step 5: Waarom Ontstaat Er Brand in De Bedrading? Een Theorie....
De brand ontstaat in geen geval door de hitte van de oven. Daarvoor is het bovengedeelte te goed thermisch gescheiden van de oven en bovendien is de verbranding erg lokaal (op 1 of twee draden.
Mijn theorie is dat dit komt door de bedenkelijke kwaliteit van de gebruikte materialen (in dit geval de programmaschakelaar) zie de close-up foto en zie ook dat het tandwieltje knap versleten is ondanks het weinige gebruik)
Wat gebeurt er denk ik:
a) De contacten maken slecht contact, waardoor er wel stroom kan gaan lopen, maar door het weinige contact er toch een weerstand aanwezig is in het contact.
b) Als de oven veel inspanning moet leveren (bijv. hoge temperatuur, bij boven en onder warmte en luchtcirculatie) en er dus veel stroom moet stromen zorgt de weerstand van het slechte contact voor de nodige warmteontwikkeling. Deze kan niet worden afgevoerd. (zoals hiervoor wel voorzieningen zijn in de elektronica door gebruik van heatsinks/koelplaten). Op een gegeven moment wordt de temperatuur zo hoog door de weerstand dat het de warmte-tolleranties van de isolatie van de bedrading en de beschermkapjes van de aansluitingen overstijgt en dus FIK.......
Mocht iemand een andere verklaring hebben: Ik hoor deze graag.